تحلیل سازه‏انگارانه مبانی هویتی سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا در قبال پرونده هسته ای جمهوری اسلامی ایران

در این مقاله با تأکید بر نقش ابعاد هویتی و برساخت‏ها در سیاست خارجی، به بررسی نگاه هویت‏بنیان آمریکا به مسائل بین‏المللی و ریشه‏های سازه‏انگارانه مبانی سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا در قبال موضوع هسته‏ای ایران پرداخته می‏شود. از منظر ایالات متحده، ایران بعد از انقلاب اساساً در ضدیت با ارزش‏های غربی و نقطه مقابل لیبرال‏دموکراسی تعریف شده است که دارای ویژگی‏هایی همچون تلاش برای دستیابی به سلاح‏های کشتارجمعی، نقض حقوق بشر، حمایت از تروریسم و تهدیدی برای صلح و امنیت بین‏المللی است. این برداشت از ایران، از آن بازیگری چالشگر و ماجراجو در عرصه بین‏الملل می‏سازد که امنیت ملی آمریکا و صلح و ثبات بین‏المللی را به مخاطره می‏اندازد و برای آن تهدید به شمار می‏آید. این نگاه و رویکرد برساخته از ایران، کاملاً گویای تأثیر انگاره‏های شناختی و برداشت‏های متعدد از هویت خود (ایالات متحده آمریکا) و دیگری (جمهوری اسلامی ایران) است که مبنای ورود به پرونده هسته‏ای می‏شود. ایالات متحده آمریکا سیاست خارجی خود را در خصوص پرونده هسته ای ‏ایران، با توجه به رویکرد هویتی و برساخت ویژه از ایران، در چارچوب حفظ رژیم منع گسترش سلاح‏های اتمی، هژمونی‏طلبی و یکجانبه‏گرایی، تهدید و نظامی‏گری بر مبنای چند عنصر هویتی، همچون رسالت‏مداری، استثناگرایی و دشمن‏سازی تعریف کرده و براین‏اساس، سیاست خارجی خود را در قبال فعالیت هسته‏ای ایران تنظیم ساخته و پیش برده است. برای فهم مبانی سیاست خارجی آمریکا، باید به بررسی نوع نگرش‏ها و نظام معنایی آن پرداخت و ازآنجاکه روش های اثبات‏گرا دراین‏باره ناتوان‏اند، روش‏های تفسیری می توانند کارگشا باشند که در این پژوهش به دلیل اینکه سازه‏انگاری بر نقش هویت و باورهای ذهنی در تعریف منافع، تصمیم‏سازی و شکل‏دهی رفتار سیاست خارجی تأکید دارد، از روش سازه‏انگاری بهره گرفته شده است.